Với tình hình thời tiết thay đổi đột ngột và rất cực đoan như hiện nay nhiều người có thể sẽ gặp tình trạng say nắng, say nóng, mất nước, kiệt sức vì nóng và chuột rút do nhiệt vào những ngày nắng nóng cao điểm, nhiệt độ tăng cao đột ngột. Bị say nắng, say nóng không chỉ khiến chúng ta mệt mỏi, hoa mắt chóng mặt, nhức đầu... mà còn có khả năng dẫn đến đột quỵ. Nếu không xử trí kịp thời có thể dẫn tới di chứng thần kinh. Do đó, trong những tình huống như vậy, điều quan trọng là phải tuân theo tất cả các biện pháp phòng ngừa cần thiết để ngăn ngừa tác hại của nhiệt độ quá cao.
Một số
đối tượng có nguy cơ cao gồm: người
già, trẻ nhỏ và phụ nữ có thai;
những người làm việc, luyện tập với cường độ cao ở ngoài trời nắng lâu
hoặc trong môi trường nóng bức:
người lao động nông nghiệp, công nhân làm việc ở các lò gạch, lò luyện gang
thép; những người mắc
các bệnh mạn tính: tăng huyết áp, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen phế quản,
đái tháo đường…
Biểu
hiện của say nắng, say nóng, đột quỵ do nóng
Biểu hiện của các vấn đề sức khỏe thường gặp trong mùa nắng nóng phụ thuộc
vào thời gian tiếp xúc với nắng nóng, mức độ tăng thân nhiệt của cơ thể. Trong đó, mức độ nhẹ
là mệt mỏi, khát nước, hoa mắt, chóng mặt, tăng nhịp tim, tăng nhịp thở, hồi
hộp đánh trống ngực, chuột rút; mức độ nặng đau đầu dữ dội, khó thở tăng
dần, cảm giác buồn nôn hoặc nôn, yếu hoặc liệt nửa người, co giật, ngất xỉu hoặc
hôn mê, trụy tim mạch (tim đập nhanh, huyết áp tụt, …) và có thể tử vong.
Cách xử trí say nắng, say nóng
Khi gặp vấn đề sức khỏe do nắng nóng, tùy theo mức độ
biểu hiện mà người dân cần nhanh chóng áp dụng những biện pháp xử trí phù hợp
như sau:
Mức độ nhẹ:
+ Chuyển ngay nạn nhân vào chỗ mát, thoáng gió.
+ Nới lỏng quần áo hoặc cởi bỏ bớt quần áo bên ngoài
của nạn nhân. Sau đó, lau cơ thể nạn nhân bằng khăn mát hoặc có thể dội nước
mát vào cơ thể nạn nhân rồi lau khô. Đặt khăn thấm nước mát hoặc nước đá tại
các vị trí như vùng nách, vùng bẹn, hai bên cổ để giúp nhanh chóng giảm nhiệt
độ cơ thể.
+ Nếu nạn nhân uống được nước, cho uống từng ngụm nhỏ
nước mát. Tốt nhất là uống nước có bổ sung muối và khoáng chất như nước Oresol
pha đúng liều lượng theo hướng dẫn sử dụng.
+ Nếu nạn nhân bị chuột rút, cần xoa bóp nhẹ nhàng
vùng cơ bị chuột rút.
+ Lưu ý không để cho nhiều người vây quanh nạn nhân.
Sau khoảng 10 - 15 phút các biểu hiện sẽ giảm dần.
Mức độ nặng:
Nếu nạn nhân có các biểu hiện ở mức độ nặng, cần gọi
ngay cấp cứu hoặc nhanh chóng đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất. Người dân
lưu ý trong quá trình vận chuyển, thường xuyên chườm mát cho nạn nhân.
Các biện pháp dự phòng
Người dân cần hạn chế đi ra ngoài trời nắng trong
những ngày nắng nóng, đặc biệt trong khoảng thời gian từ 10h sáng đến 4h chiều.
Những người đang ở trong phòng điều hòa nhiệt độ thấp
không nên đi ra ngoài trời nắng đột ngột mà cần phải có một khoảng thời gian để
cơ thể thích nghi với môi trường bên ngoài, bằng cách tăng nhiệt độ điều hòa
trong phòng hoặc ngồi nghỉ trong bóng mát trước khi đi ra ngoài trời.
Mặc quần áo sáng màu, thoáng mát, thấm mồ hôi.
Tăng cường ăn các loại rau xanh và hoa quả, nên có món
canh trong bữa ăn hàng ngày. Đặc biệt cần uống tối thiếu 1,5 – 2 lít nước/ngày.
Nên uống thành nhiều lần trong ngày, không nên uống quá nhiều nước trong một
lần.
Rèn luyện thân thể để nâng cao sức đề kháng và sức
chống chịu của bản thân với điều kiện thời tiết nắng nóng.
Đối với những người phải làm việc trong thời tiết nắng
nóng, phải bố trí thời gian làm việc vào những lúc trời mát mẻ như sáng sớm
hoặc chiều muộn, hạn chế thời gian làm việc trong môi trường nhiệt độ cao.
Nếu bắt buộc phải làm việc thì không nên làm việc quá
lâu trong môi trường nóng bức, tránh các hoạt động thể lực quá sức. Đồn thời,
nên định kỳ sau khoảng 45 phút đến 1 giờ làm việc thì nghỉ ngơi ở nơi thoáng
mát trong khoảng thời gian từ 15 - 20 phút.
Hạn chế tối đa diện tích tiếp xúc của ánh nắng lên cơ
thể đặc biệt là vùng vai gáy. Sử dụng phương tiện bảo hộ cá nhân phù hợp khi
làm việc ngoài trời nắng như quần áo bảo hộ lao động, mũ, nón, kính. Mặc quần
áo rộng, thoáng mát và thấm mồ hôi. Có thể sử dụng thêm các loại kem chống
nắng.
Không sử dụng các loại đồ uống có cồn. Cần uống nước
đều đặn trong suốt thời gian làm việc. Đặc biệt cần uống thêm các loại nước có
bổ sung thêm muối và khoáng chất như Oresol đối với những người bị mất nhiều mồ
hôi trong quá trình làm việc, khi uống nước cần tuân thủ hướng dẫn của nhà sản
xuất.
Thực hiện các biện pháp làm thoáng mát nơi làm việc
như sử dụng mái che, các tấm phản chiếu nhiệt, vật liệu cách nhiệt, hệ thống
phun nước, phun sương, lắp đặt hệ thống điều hòa, hệ thống quạt thông gió phù
hợp.
Bảo An